श्रावस्ती: भगवान बुद्धांचे निवासस्थान, अध्यात्माचे केंद्र

श्रावस्ती: भगवान बुद्धांचे निवासस्थान, अध्यात्माचे केंद्र

उत्तर प्रदेशातील एक शांत आणि सुंदर शहर, श्रावस्ती, बौद्ध धर्माच्या इतिहासात एक महत्त्वपूर्ण स्थान आहे. हे तेच ठिकाण आहे जिथे भगवान बुद्धांनी आपल्या जीवनातील सर्वाधिक काळ व्यतीत केला. श्रावस्ती केवळ बौद्ध अनुयायांसाठीच नव्हे, तर इतिहास आणि अध्यात्मात रस असलेल्या प्रत्येकासाठी एक पवित्र स्थळ आहे.

श्रावस्तीचे ऐतिहासिक महत्त्व:

• भगवान बुद्धांचे निवासस्थान: भगवान बुद्धांनी आपल्या जीवनातील 25 वर्षे श्रावस्तीमध्ये व्यतीत केली. त्यांनी येथे अनेक प्रवचने दिली आणि बौद्ध धर्माचा प्रसार केला.
• जेतवन विहार: हे श्रावस्तीमधील सर्वात प्रसिद्ध बौद्ध विहार आहे. हे विहार अनाथपिंडिक नावाच्या एका श्रीमंत व्यापाऱ्याने भगवान बुद्धांना दान केले होते.
• अंगुलिमाल स्तूप: अंगुलिमाल नावाचा एक क्रूर डाकू भगवान बुद्धांच्या संपर्कात आल्यानंतर एक महान अनुयायी बनला. त्याच्या स्मरणार्थ हा स्तूप बांधला गेला आहे.
• सम्राट अशोकाचे योगदान: सम्राट अशोकांनी श्रावस्तीला भेट दिली आणि येथे अनेक स्तूपांची स्थापना केली.
• विविध बौद्ध परंपरा: श्रावस्तीमध्ये थेरवाद, महायान आणि वज्रयान यांसारख्या विविध बौद्ध परंपरांचे मठ आणि मंदिरे आहेत.

श्रावस्तीमधील प्रमुख आकर्षणे:

• जेतवन महाविहार: हे विहार भगवान बुद्धांच्या जीवनातील अनेक घटनांचे साक्षीदार आहे.
• आनंद बोधी वृक्ष: हा वृक्ष भगवान बुद्धांच्या प्रमुख शिष्याने लावला होता.
• श्रावस्ती संग्रहालय: या संग्रहालयात श्रावस्तीच्या इतिहासाशी संबंधित अनेक कलाकृती आणि अवशेष आहेत.
• विविध देशांचे मठ: थायलंड, जपान, चीन आणि तिबेट यांसारख्या देशांनी येथे आपापले मठ बांधले आहेत, जे त्यांच्या सांस्कृतिक परंपरा दर्शवतात.

श्रावस्तीला भेट देण्याची कारणे:

• आध्यात्मिक शांती: श्रावस्तीचे शांत वातावरण ध्यान आणि चिंतनासाठी योग्य आहे.
• ऐतिहासिक महत्त्व: हे ठिकाण भगवान बुद्धांच्या जीवनातील अनेक घटनांची माहिती देते.
• कला आणि वास्तुकला: श्रावस्तीमध्ये प्राचीन कला आणि वास्तुकलेचे उत्कृष्ट नमुने पाहायला मिळतात.
• विविध बौद्ध परंपरा: विविध देशांच्या मठांना भेट देऊन बौद्ध धर्माच्या विविध परंपरा अनुभवता येतात.

श्रावस्तीला भेट देण्यासाठी उपयुक्त टिप्स:

• वेळ: श्रावस्तीला भेट देण्यासाठी सर्वोत्तम वेळ ऑक्टोबर ते मार्च दरम्यान आहे.
• पोशाख: धार्मिक स्थळांना भेट देताना सभ्य कपडे घाला.
• निवास: श्रावस्तीमध्ये विविध बजेटची हॉटेल्स उपलब्ध आहेत.
• वाहतूक: श्रावस्तीला पोहोचण्यासाठी जवळचे विमानतळ लखनऊ आहे आणि जवळचे रेल्वे स्टेशन बलरामपूर आहे.

श्रावस्ती हे केवळ बौद्ध अनुयायांसाठीच नव्हे, तर इतिहास आणि संस्कृतीमध्ये रस असलेल्या प्रत्येकासाठी एक महत्त्वाचे ठिकाण आहे. या पवित्र भूमीला भेट देऊन तुम्ही भगवान बुद्धांच्या शिकवणी आणि प्राचीन भारतीय संस्कृतीचा अनुभव घेऊ शकता.